Üretim sürecini; proses elemanlarına, proses adımlarına ve iş elemanlarına ayrıştırmak amacıyla gerçekleştirilen Yapi Agaci Analizi Proses FMEA çalışmasının tam ve eksiksiz bir şekilde yapılmasını sağlar.
Proses FMEA çalışmasının 2. Adımı olan Yapısal analiz adımında; Yapı ağacı ve proses akış diyagramı oluşturarak kapsamın görselleştirilmesi ve üzerinde çalışılan üretim prosesin adımlarının tanımlanması hedeflenmektedir.
Müşteri ile yapılan gözden geçirmelerde bir referans olarak da kullanılan Üretim Süreci Yapı analizi, kendinden sonra gelen Fonksiyonel analiz içinde bir hazırlık niteliğindedir.
Proses Akış Diyagramı,
Proses akış diyagramı, proses adımlarının tanımlanmasını sağlayarak Yapısal analiz için temel oluşturur. Proses FMEA, ürünün üretim prosesi içindeki akışı ile uyumlu olacak şekilde yapılandırılmalıdır.
Yapı Ağacı,
Yapı ağacı, Proses FMEA çalışmasına ait olan tüm elemanları hiyerarşik olarak gösterirken aralarındaki yapısal ilişkiye de vurgu yapar.
Bu grafik gösterim, FMEA çalışması yapılan Ürün/ Proses, Proses adımları ve Proses iş elemanlarının anlaşılmasını sağlar.
Montaj prosesi; AIAG-VDA FMEA kitapçığında Proses FMEA Yapısal Analiz adımı için gösterilen örnek otomobil kapı camı kaldırma mekanizmasında kullanılan Elektrik Motoru montaj hattına ait Proses akış şeması ve yapı ağacı olarak verilmiştir.
Elektrik motoru montaj hattı Yapı Ağacının şeklinden görüleceği üzere;
Proses / Ürün Yapı Ağacındaki üst seviye elemandır. Örneğimizde Elektrik motoru Montaj hattının kendisidir.
Proses Adımları, FMEA çalışmasında odaklanılması gereken eleman(lar) olup, Proses Akış şemasında gösterilen üretim istasyonları ya da üretim operasyonlarıdır.
Proses İş elemanları, proses adımlarını gerçekleştir, Yapı ağacındaki en alt seviye elemanlardır. Her bir proses adımı için birden fazla iş elamanı olabilir.
Proses ağırlıklı Üretim operasyonları içinde benzer şekilde proses adımlarını dikkate alarak Proses akış diyagramı oluşturulmalıdır.
Örneğimizde Plastik bir parçanın üretim prosesi içerisinde yer alan enjeksiyon işlemi için Proses akış diyagramı ve Yapı ağacı gösterilmiştir.
Yapı Ağacındaki üst seviye eleman, Proses/ürün, üreteceğimiz plastik komponent ya da komponent Üretim prosesi olacaktır
PFMEA çalışmasında odaklanılması gereken Proses adımları Plastik Enjeksiyon prosesindeki süreçler olarak değerlendirilmelidir.
1. Plastikleşme
2. Kalıbın kapanması
3. Enjeksiyon
4. Soğutma
5. Ürünün Kalıptan alınması
Plastik Enjeksiyon işlem sırasıyla Proses akış şemasında göstermek uygun olacaktır.
Proses İş elemanları, proses adımlarını gerçekleştir, Yapı ağacındaki en alt seviye elemanlardır. Her bir proses adımı için birden fazla iş elamanı olabilir.
Gerek proses ve gerekse de montaj ağırlıklı Prosesler için Akış şemasının ve Yapı ağacının doğru kurgulanması, Proses FMEA çalışmasının doğru bir şekilde yapılmasını önemli katkı sağlayacaktır. Proses akış şeması giriş kabulden sevkiyat alanına kadar ürünün üretim içerisindeki akışı ile uyumlu olmalıdır.
Ürün/ Proses, Proses adımları ve Proses iş elamanları arasındaki yapısal ilişkiyi şematik olarak tanımlayan yapı ağacı, Proses FMEA çalışmasının bir sonraki adımı olan Fonksiyonel analiz çalışmasının temeli niteliğindedir.