Otomotiv Endüstrisi için Tasarım ve Proses FMEA çalışmaları Ürün ve Proseslerin tasarım ve geliştirmesi süreçlerinin planlandığı İleri Ürün Kalite Planlamasının ( APQP-Advanced Product Quality Planning) en önemli elemanlarıdır. Teknoloji ve müşteri beklentilerinin sürekli olarak geliştiği ve değiştiği günümüzde kuruluşların amaca uygun ürünleri ilk seferde doğu olarak üretmeleri beklenmektedir.
Ürün Kalite Planlaması; ürün yaşam döngüsü boyunca ürün kalitesine ait risklerin değerlendirilmesi, kontrol edilmesi ve gözden geçirilmesine dair bir süreçtir. Bu beklenti ancak proaktif bir yaklaşımla başarılabilir. Potansiyel problemler ve etkileri FMEA risk analizi ile öngörülerek elimine edilmeli ya da etkisini ortadan kaldırmak için önlemler alınmalıdır.
FMEA çalışması yaparken nelere dikkat etmeliyiz?
1- FMEA nın kapsam ve sınırı çalışma öncesi doğru tespit edilmelidir, Temel yada Aile FMEA’sı ile yola çıkmak başlangıç olarak doğrudur, diğer taraftan her ürün yada proses aynı değildir. Bu nedenle Ürün ve/veya proses uzmanları ile çalışarak ürün ve proses kalitesine etki eden önemli iş elamanları tespit edilmelidir. Büyük prosesler parçalara ayırarak İlgili hata türlerinin oluşumu ve hata etkisi sorgulanmadır.
2- FMEA çalışması Hata oluşumunu önlemek, mümkün değilse, sırası ile hata nedeni yada hata türünü saptamayı amaçlar. FMEA çalışması ile alınacak Hatların etkisi değerlendirilip yapılacak faaliyetler önem derecine göre öncelik sırasına alınır..
3- FMEA uzun soluklu bir çalışmadır, ürün tasarımı ile başlamalıdır FMEA çalışması bu metotta deneyimi olan personel tarafından yapılması gereken çapraz fonksiyonlu bir ekip çalışması olup, başarılı bir FMEA çalışması ekibin bilgi ve tecrübesine bağlıdır.
4- FMEA hazırlamak yerine getirilmesi gerek bir başka müşteri beklentisi olarak ele alınmamalıdır. FMEA in amaçlarından biride ürün Kontrol Planı yaratmaktır. Kontrol planı hata türü oluştuğunda operatörün yapması gerek faaliyeti tanımlayan dokümandır.
5- FMEA metodu, Sistem, alt sistem, kompozen… fonksiyonuna etki eden kritik nokta(lar) için yapılan bir risk analizidir, Çalışma ömründe, neyin gerçekleşip ya da gerçekleşmeyeceği konusunda ekibin bilgisine ve tecrübesine güvenir. FMEA çalışması sübjektif bir çalışmadır.
6- Başarılı bir FMEA çalışması için tüm paydaşların aktif katılımı sağlanmalıdır. Müşteriler, özellikle ürünü monte edenler ve son kullanıcılar hata türleri hakkında daha fazla bilgiye sahiptir, Hammadde ve takım/ekipman tedarikçileri dışarıdan farklı görüşler getirir ve kendi prosesleri hakkında bilgi verip kendi süreçleri ile ara yüzleri kurgular. FMEA çalışmasının önemli katılımcılarından biride tecrübeli üretim çalışanlarıdır. Çalışanlar hata türleri, nedenleri, oluşum sıklıkları ve kontrol sistemlerinin etkinliği hakkında değerli bilgiler verebilir.
7- Hata etkileri, Hata türleri ve Hata nedenlerini tanımları açık ve herkes tarafından anlaşılır olmalıdır. Yeni hata türleri ve etkilerinin belirlenmesinde, çapraz fonksiyonlu ekip sadece template yada aile FMEA’ sına bağlı kalmayıp gerekli ön hazırlığı yaparak FMEA çalışmasına katılmalıdır.
8- FMEA çalışması yapılırken en sık görülen hatalar;
Proses iş elemanların (İnsan/ Metot/ Malzeme/ Makine/ ölçüm/ Çevre) dikkate alınmaması,
Yalnızca Dış müşteri gerekliliklerini dikkate alıp İç Müşteri beklentilerini (Hurda, verimlilik, vb…) dikkate almamak,
Hata Türü ve Hata Nedenin birbirine karıştırılması,
Önleyici ve/ veya Saptayıcı kontrollerin etkin oldukları varsayımı yapılması
Önleyici ve/ veya Saptayıcı kontrollerin uygulandığı varsayımı yapılması,
Müşteri bildirimleri, ürün ve proses değişiklikleri gerçekleştiğinde FMEA güncellemesinin yapılmaması,
Şiddet / Olasılık / Saptama derecelerinde yapılan genel kabuller nedeniyle Aksiyon önceliğinin hatalı tespiti,
Çalışma sonrası FMEA etkinlik kontrolü, FMEA denetimlerin (Reverse FMEA), yapılmaması,